Limon Sirkesi
Ürün Detay
Limon sirkesi ya da gerçek adıyla lakto-fermente limonlar yüzyıllardır limonları yetişmediği yerlere ulaştırmak ya da mevsimi dışında tüketebilmek için saklama yöntemi olarak kullanılmıştır. 18. ve 19 yüzyıldan kalan pek çok yemek kitabında bu limonları saklama metotları ve fermente limonlardan yapılmış tariflere rastlamak mümkün. Lakto fermente limonlardaki özellik sadece suyunun değil, meyvenin kendisinin ve en değerli kısmı olarak da kabuğunun da rahatça kullanılabilmesi. Yani çok tasarruflu limonun çekirdek hariç hiçbir yeri ziyan olmuyor.
Kuzey Afrika, Güneydoğu Asya mutfaklarında sıkça kullanılan fermente limonlar, sadece salata ve haşlanmış sebzelere lezzet vermekle kalmıyor, balık ve tavuğa da çok yakışıyor. Fas mutfağında yeşil zeytin ile birlikte kullanılan fermente limon kabukları tavuk yemeklerinin olmazsa olmazı. Tüm Kuzey Afrika’da değişik çeşitleri yapılan tanjilerde de sıkça kullanılmakta. Ayrıca Kamboçya mutfağında ise balık ve deniz mahsullerinde taze limon yerine fermente limon kullanılıyor.
Ayrıca yine pek çok ülkede çeşitli ev yapımı reçetelerde mide ve bağırsak problemlerini, safra kesesi rahatsızlıklarını tedavide kullanılıyor. Soğuk kış günlerinde gribe ve soğuk algınlığına karşı bağışıklık sisteminizi güçlendirmek, yazın ise seyahat ishalinden, bağırsak enfeksiyonlarından korunmak isterseniz mutlaka deneyin.
Ben aslında amacına uygun bir nedenle yani bahçemizin limonlarını ziyan etmeden uzun süre yiyebilmek için kullanıyorum ama bunu yaparken de fark ettim ki pek çok tarife limon yerine koyduğunuzda oldukça değişik bir lezzet katıyor. Ayrıca salatalarınıza, haşlanmış sebzelerinize probiyotik bir takviye sağlıyor. Şayet değişik mutfaklardan lezzetler denemek isterseniz de elinizin altında böyle bir tatlandırıcı çok işe yarıyor.
Yalnız limonları fermente ederken biraz özen gerekli. Sebzelerden farklı olarak meyveler içerdikleri şekerden dolayı alkolleşme eğilimindeler. Limon da öyle, bu yüzden lacto fermente limonları sırf limon suyuyla yapan tariflerden uzak durmak gerekli. Bu tariflerde limonlar sırf limon suyu ve tuzla yapılıyor ki bunda problem alkolleşmesin diye aşırı tuz kullanımı. Bu da hem sağlıklı olma özelliğini azaltıyor hem de lezzeti değiştiriyor.
Bu yüzden benim tarifimde, sadece limon suyu değil normal içme suyu da kullanılmakta. Ayrıca dost bakterilerin yani lakto basillerin kolayca çoğalmalarını sağlayabilmek için biraz da maya kullanıyorum.
Afrika mutfağında ayrıca lakto fermente limonlar çeşitli baharatlarla da tatlandırılmakta. Ben iki çeşit kurdum biraz baharatlısından çokça saf halinden. Tarife göre tercih ediyorum. Siz hangisini isterseniz deneyebilirsiniz. Elinizin altında hazır bir salata sosu; hem baharatlı, hem sirkeli, hem limonlu yani çok pratik. Yağla karıştır salataya dök. Bitti gitti.
Malzemeler
7-8 adet limon (kalın kabuklu büyük limonlar çok güzel oluyor. Ancak organik dış kabuğu mutlaka mumsuz olması gerekli)
1 çay fincanı limon suyu
1-3 yemek kaşığı tuz (rafine olmayan kaya tuzu)
1 kahve fincanı maya için kefirin sarı suyu, kombu çayı ya da su kefiri
Doğal kaynak suyu (asla çeşme suyu kullanmayın klor sirkenizi bozar)
Ağzı güzel kapanan cam kavanoz
Baharatlı isterseniz,
2 adet çubuk tarçın
2-3 dilim taze zencefil
4 tane defne yaprağı
1 baş sarımsak
1 tatlı kaşığı tane kişniş
Yapılışı:
Limonları yıkayıp ince dilimler halinde doğrayın. Bazı tariflerde sadece dörde bölüp yapıyorlar ama limonlar iriyse çok yer kaplayıp iyi sıkışmıyor. Sıktığınız limonların kabuklarını da ziyan etmeden kavanozun içine doldurun. Sonra tuzu, limon suyunu ve suyu ilave edin. Kavanozu ağzına kadar doldurmayın, köpürürse taşar. Baharatlı istiyorsanız ilave edin. Karanlık bir dolapta oda sıcaklığında 3-4 hafta bekletin. Zaman zaman kapağını açıp gaz çıkışını sağlayın ki patlamasın.
3-4 hafta sonra dilediğiniz keskinlikte kullanmaya başlayabilirsiniz. Daha sonra buzdolabına kaldırın ki fermantasyon yavaşlasın. Bu arada sirkenizi ve limonları alırken metal kaşık kullanmayın, plastik ya da tahta kaşık tercih edin ki bozulmasın.
Aylarca kullanabilirsiniz. Tüm tariflerinizde limon yerine, sirke yerine suyunu kullanabilir, kabuklarını balıklarda, tavukta, hindide deneyebilirsiniz. Ayrıca Uzakdoğu mutfağında pilavlarda, deniz mahsullerinde ve çorbalarda kullanılıyor. Macera sevenler deneyebilir. Ben sevmediğim için denemedim ama sevenler için paça ve işkembe çorbalarına da çok yakışıyormuş, ben deneyenlerin yalancısıyım.
Afiyet olsun.
